Obciążenie kadmem a zdrowie stawów i kości

Kadm jest metalem ciężkim, szeroko rozpowszechnionym w środowisku, a jego obecność w glebie, wodzie, powietrzu i organizmach żywych może prowadzić do poważnych zagrożeń zdrowotnych. Specjaliści uważają, że kadm ma zdolność uszkadzania każdej komórki w naszym ciele, od kości, nerek, płuc, po płodność. W wyniku działalności przemysłowej i wydobywczej, zanieczyszczeń atmosferycznych i stosowania pestycydów, kadm przedostaje się do naszych organizmów. Kadm kumuluje się w naszym organizmie, a każda jego cząstka może przebywać w nas nawet przez całe życie ! Wykorzystując naturalne metody oczyszczania nasza wątroba i nerki będą potrzebować około 30 lat na pozbycie się połowy skumulowanej ilości kadmu, dlatego warto ograniczyć ekspozycję na ten metal. 

Kadm jest silną toksyną, która w dużych stężeniach może prowadzić do szeregu schorzeń, w tym do osłabienia kondycji stawów, demineralizacji kości oraz innych poważnych problemów ortopedycznych. Kadm w organizmie konkuruje z żelazem, magnezem, wapniem, cynkiem i miedzią. Jego nadmierna kumulacja prowadzi do wypłukiwania tych metali z organizmu, co prowadzi do bardzo poważnych problemów zdrowotnych. Obciążenia kadmem może być manifestowane przez organizm w postaci anemii i zmian w morfologii krwi, biegunek, wymiotów, czy problemów skórnych. Jest szkodliwy nawet w najmniejszych ilościach, a jego szkodliwość może być porównywana ze szkodliwością rtęci. Ponadto, wykazuje on właściwości rakotwórcze, co czyni go jednym z kluczowych zagrożeń zdrowotnych związanych z długotrwałą ekspozycją na metale ciężkie. 

Kadm jest metalem, który może być wchłaniany przez organizm drogą pokarmową, oddechową oraz przez skórę. Po dostaniu się do organizmu, kadm jest wchłaniany do krwiobiegu, a następnie gromadzi się głównie w wątrobie, nerkach oraz kościach. Kadm ma dużą łatwość kumulowania się w organizmie, gdyż naśladuje potas, który jest potrzebny do funkcjonowania każdej komórki. Jego toksyczność jest wynikiem działania na szereg mechanizmów biochemicznych i molekularnych. Kadm może wywoływać stres oksydacyjny, uszkodzenie DNA, zaburzenia w metabolizmie wapnia i fosforu, co doprowadza do zaburzeń wzrostu i odbudowy uszkodzonych struktur kości i stawów, a także prowadzić do dysfunkcji układu immunologicznego, który omyłkowo może zaatakować stawy doprowadzając do rozwoju chorób zwyrodnieniowych (Nordberg et al., 2009).

 Kadm generuje wolne rodniki, które uszkadzają komórki, prowadząc do stanu zapalnego i uszkodzeń tkanek. Przewlekły stres oksydacyjny powoduje uszkodzenia DNA, białek i lipidów, co może prowadzić do degeneracji komórek w obrębie stawów oraz kości (Jarup, 2003). W kontekście układu kostnego, toksyczność kadmu może prowadzić do zaburzeń w mineralizacji kości, co w efekcie skutkuje ich osłabieniem i zwiększoną podatnością na złamania.

Kadm, przez działanie konkurencyjne, zakłóca równowagę wapniową w organizmie, co ma bezpośredni wpływ na zdrowie kości. Metal ten blokuje prawidłowe działanie witaminy D, co prowadzi do zmniejszenia wchłaniania wapnia w przewodzie pokarmowym oraz zmniejszenia jego resorpcji w kościach. W efekcie, kadm może przyczyniać się do rozwoju osteoporozy, choroby charakteryzującej się osłabieniem kości i zwiększoną podatnością na złamania (Berglund et al., 2008). Kadm w kościach może zastępować wapń, co może destrukcyjnie wpłynąć na ich wytrzymałość i elastyczność.

Obciążenie kadmem może również prowadzić do problemów ze stawami, w tym do ich zapalenia i degeneracji. Staw jest miejscem, w którym dochodzi do kontaktu dwóch powierzchni trących tkanki chrzęstnej, a jej kondycja zależy od równowagi między procesami regeneracji a uszkodzeniami. Kadm wywołuje przewlekły stan zapalny w obrębie stawów, co może prowadzić do ich zwyrodnienia i zwiększonego ryzyka chorób takich jak artretyzm.

Związek między kadmem a zapaleniem stawów został potwierdzony w badaniach, które wskazują na jego działanie prozapalne. Badania przeprowadzone na zwierzętach wykazały, że ekspozycja na kadm prowadzi do wzrostu poziomu markerów zapalenia w stawach, takich jak prozapalne interleukiny czy czynnika TNF-α (tumor necrosis factor-alpha), które są odpowiedzialne za procesy zapalne (Miyake et al., 2002). Przewlekły stan zapalny w stawach może prowadzić do ich degeneracji, ograniczenia ruchomości, szczególnie porannych oraz silnych bólów.

Kadm wprowadza również zmiany w obrębie chrząstki stawowej, która pełni funkcję amortyzującą i zapewnia prawidłowe funkcjonowanie stawów. Badania wskazują, że kadm może przyspieszać procesy degradacji chrząstki poprzez stymulację produkcji metaloproteinaz – enzymów odpowiedzialnych za rozkładanie kolagenu i innych składników macierzy międzykomórkowej chrząstki (Li et al., 2013). Uszkodzenie chrząstki stawowej prowadzi do rozwoju chorób takich jak osteoartroza, charakteryzujących się bólem, sztywnością i ograniczoną ruchomością stawów.

Kadm ma znaczący wpływ na zdrowie kości, prowadząc do ich osłabienia i zwiększonego ryzyka złamań. Oprócz zaburzeń metabolizmu wapnia, kadm może także wpływać na funkcjonowanie osteoblastów i osteoklastów – komórek odpowiedzialnych za budowę i resorpcję kości. Badania wykazują, że ekspozycja na kadm może prowadzić do zwiększonego rozkładu kości przez osteoklasty, co przyczynia się do ich demineralizacji. Kadm wypiera cynk ze struktur kolagenowych oraz enzymów, które są niezbędne do procesu tworzenia i odbudowy kolagenu.

Kadm ma działanie osteotoksyczne, co oznacza, że może prowadzić do utraty masy kostnej i osteoporozy. W badaniach epidemiologicznych wykazano, że osoby narażone na wysokie poziomy kadmu mają zwiększone ryzyko osteoporozy i złamań kości (Vahter et al., 2002). Kadm zmienia działanie hormonów związanych z metabolizmem kości, w tym parathormonu i witaminy D, co może prowadzić do zmniejszenia gęstości mineralnej kości oraz ich osłabienia. Może także działać szkodliwie na szpik kostny i zaburzać prawidłową produkcję krwinek jak i ich dojrzewanie.

Zwiększone stężenie kadmu w organizmach ludzi i zwierząt wiąże się z wyższym ryzykiem złamań kości. Przewlekła ekspozycja na kadm osłabia mechanizmy ochrony kości przed uszkodzeniami, prowadząc do ich większej łamliwości. Zjawisko to jest szczególnie niebezpieczne u osób starszych i kobiet po menopauzie, u których kości są już naturalnie bardziej podatne na złamania.

Kadm jest uznawany przez Międzynarodową Agencję Badań nad Rakiem (IARC) za substancję rakotwórczą dla ludzi – klasa 1. Długotrwała ekspozycja na kadm jest związana z ryzykiem rozwoju nowotworów, zwłaszcza raka płuc, nerek, prostaty, jąder, kości oraz pęcherza moczowego. Zwiększona zawartość kadmu w organizmach ludzi narażonych na jego kumulowanie, pracujących w przemyśle metalurgicznym, rolnictwie czy palących papierosy, jest jednoznacznym czynnikiem wysokiego ryzyka rozwoju nowotworów (IARC, 2012). Kadm jest szczególnie niebezpieczny dla osób pracujących w zawodach narażających na kontakt z tym metalem, takich jak górnicy czy pracownicy przemysłu szklarskiego. W badaniach epidemiologicznych stwierdzono zwiększoną zachorowalność na raka płuc wśród osób narażonych na kadm, co może być wynikiem inhalacji cząsteczek kadmu obecnych w powietrzu (Boffetta et al., 1999). Ponadto, długotrwała ekspozycja na kadm prowadzi do uszkodzeń nerek, które mogą sprzyjać rozwojowi raka nerki.

Ryż oraz tytoń mają największą zdolność absorbowania kadmu z otoczenia. Równie dużo odkładają: sałata, kapusta, szpinak, brukselka, ziemniak, marchew, rzodkiew i buraki. Dużo kadmu zawierają nawozy, którymi te warzywa są sypane, więc te produkty najlepiej wybierać z ekologicznych gospodarstw, gdzie nie stosuje się nawozów sztucznych. Glony morskie, kakao, pestki słonecznika także mogą być obciążone znaczną ilością kadmu. 

Kadm jest metalem ciężkim, który ma szkodliwy wpływ na zdrowie stawów i kości. Długotrwała ekspozycja na kadm prowadzi do uszkodzenia struktury kości, rozwoju osteoporozy, zwiększonego ryzyka złamań oraz degeneracji stawów. Kadm wywołuje przewlekły stan zapalny, osłabia metabolizm wapnia i aktywność witaminy D, a także stymuluje produkcję wolnych rodników, które prowadzą do uszkodzenia komórek i mitochondriów. 

Działalność wydobywcza rud metali doprowadziła do poważnego skażenia gleb i wód dużą ilością kadmu. Palenie papierosów, w których kadm stanowi jeden z najbardziej niebezpiecznych składników, a także zły recycling baterii zawierających kadm w swoim składzie, doprowadziły do nadmiernego wysycenia środowiska tym pierwiastkiem. Nie wyrzucajmy baterii niklowo-kadmowych i akumulatorów na śmietniska, gdyż powinny zostać poddane bardzo restrykcyjnej utylizacji. Uwolnione z nich związki szkodzą wszystkim dookoła i zmieniają obiegi pierwiastków w przyrodzie. 

W związku z rosnącym zanieczyszczeniem środowiska i powszechnym narażeniem na kadm, coraz więcej osób może w przyszłości chorować z jego powodu. Już dziś warto ograniczyć jego dostarczanie do organizmu i umiejętnie pozbywać się jego nadmiaru z tkanek stosując chociażby spirulinę, chlorellę i różnego rodzaju błonniki, które wspomogą organizm w jego powolnym usuwaniu.