Przejdź do treści

🩸 Badania krwi bez tajemnic — Kup teraz certyfikowany kurs online „Analiza i interpretacja badań krwi”

Wróć do list wpisów
29 sierpnia, 2025

Kolagen a zdrowie jelit

Leszek Zabrocki

Kolagen, często nazywany „białkiem młodości”, jest kluczowym składnikiem nie tylko zdrowej skóry czy stawów, ale także zapewnia prawidłową budowę i funkcjonowanie całego przewodu pokarmowego. Jego niedobór może zapoczątkować całą kaskadę problemów czynnościowych, dysfunkcji wydzielniczych i nadwrażliwości jelitowych, które mogą znacząco pogorszyć naszą codzienną egzystencję.

Zanim zajmiemy się jelitami chciałbym kilka słów poświęcić żołądkowi, jako pierwszej części przewodu pokarmowego. To od niego zależy czy pokarm białkowy zostanie odpowiednio rozebrany na aminokwasy. Jeśli żołądek nie będzie wystarczająco silny i dobrze zakwaszony, każdy kolejny etap trawienia ucierpi. Żołądek oraz jelita zbudowane są z kolagenu typu I i jest to najpowszechniej w naszym organizmie występujący typ kolagenu. Niestety, aby żołądek wydajnie pracował i miał odpowiednią ochronę przed wydzielanym przez komórki okładzinowe kwasem solnym, potrzebuje znacznych ilości kolagenu. Żołądek powinien być gruby i dobrze umięśniony, aby mógł pracować idealnie. Podczas intensywnej pracy żołądek sam siebie niszczy i potrzebuje aminokwasów kolagenotwórczych do naprawy. Procesy niszczenia i odbudowy zachodzą nieustannie, gdyż wyściółki żołądka i jelit wymieniają się co kilka dni. Kolagen może korzystnie wpływać na regenerację śluzówki żołądka i jelit, stymulując tym samym jelitowy układ odpornościowy.

Zdrowie jelit jest nie tylko fundamentem naszego układu pokarmowego, ale również kluczowym elementem ogólnego stanu zdrowia. Wszelkie zakłócenia w ich funkcjonowaniu mogą prowadzić do licznych objawów, które często są lekceważone lub mylnie interpretowane. 

1. Bóle brzucha

Bóle brzucha to jeden z najbardziej powszechnych objawów problemów jelitowych. Mogą mieć różne nasilenie — od łagodnych skurczów po intensywne zapalenia czy nadwrażliwości jelit. Warto jednak zwrócić uwagę na to, gdzie ból jest lokalizowany, jak długo trwa oraz czy towarzyszą mu inne symptomy, takie jak wzdęcia czy biegunka. Bóle często wynikają z tego, że ściany jelit mają niewystarczającą grubość, co powoduje odkrycie systemu unerwiającego jelita i jego nadwrażliwość. Suplementacja kolagenem będzie w tym wypadku bardzo pomocna.

2. Wzdęcia i gazy

Wzdęcia to nieprzyjemne uczucie pełności i napięcia w brzuchu, które często idzie w parze z nadmierną produkcją gazów. Mogą być spowodowane zaleganiem treści pokarmowej w jelitach, nietolerancją pokarmową, nadmiernym jedzeniem pokarmów bogatych w błonnik lub zaburzeniami mikroflory jelitowej – SIBO, SIFO, IMO. Jeśli towarzyszą temu uporczywe gazy i dyskomfort, to sygnał, że warto przyjrzeć się diecie i stylowi życia. Bakterie i drożdżaki mogą powodować nadmierną produkcję dwutlenku węgla, metanu czy wodoru. Szczególnie rozrost patogennej flory gnilnej będzie wpływał na powstawanie wzdęć. 

3. Zmiany w rytmie wypróżnień

Regularność i konsystencja wypróżnień są kluczowe dla zdrowia jelit. Zarówno biegunka, jak i zaparcia mogą być oznaką problemów w układzie pokarmowym. Biegunka zwykle oznacza, że organizm nienawidzi czegoś w diecie lub jest pod wpływem infekcji, natomiast zaparcia mogą sugerować niedobór błonnika, odwodnienie lub dysfunkcje jelita grubego. Wzorowo jest odwiedzać toaletę raz, dwa, czasem nawet 3 raz dziennie. Oczywiście ilość spożywanego pokarmu ma na ten parametr znaczący wpływ.

4. Problemy ze skórą

Czy wiesz, że twoja skóra może wiele powiedzieć o stanie zdrowia jelit? Ewentualne stany zapalne, trądzik czy egzema mogą mieć swoje korzenie w zaburzeniach równowagi mikroflory jelitowej lub nietolerancjach pokarmowych. Kolagen, jako kluczowy element odnowy komórek, odgrywa tu szczególnie istotną rolę, wspierając odbudowę tkanek i poprawiając barierę jelitową oraz skórną.

5. Problemy z układem odpornościowym

Jelita są w dużej mierze odpowiedzialne za funkcjonowanie naszego układu odpornościowego. Dlatego objawy takie jak nawracające infekcje, osłabiona odporność, a także przewlekły stan zapalny mogą wskazywać na problemy jelitowe. W takich przypadkach warto rozważyć wsparcie zdrowia jelit poprzez odpowiednią dietę oraz suplementację kolagenem, który może wpłynąć na regenerację błony śluzowej. To właśnie MALT i GALT czyli tkanki limfatyczne jelit stanowią pierwszą szkołę dla białych krwinek. Flora bakteryjna swoją obecnością powoduje stymulację silniejszego wiązania komórek jelit, co wpływa na poprawę ich szczelności i wzmaga wydzielanie mucyny, która stanowi wyściółkę ochraniającą powierzchnię jelit. Mucyna jest środowiskiem do wzrostu i namnażania prozdrowotnej flory fermentacji mlekowej. Aby mucyna była prawidłowo wydzielana potrzebna jest właściwa, gruba warstwa nabłonkowa jelit, która zbudowana jest z kolagenu.

6. Problemy psychiczne

Nauka odkrywa coraz więcej dowodów na istnienie osi jelita-mózg. Problemy jelitowe mogą manifestować się w postaci depresji, lęków, a nawet zaburzeń koncentracji. Dlatego poświęcenie uwagi zdrowiu jelit może przyczynić się do poprawy jakości życia psychicznego. Szczególną rolę naukowcy poświęcają składowi mikroflory jelitowej i metabolizowaniu przez nią tryptofanu. W Instytucie Rosella w Kanadzie zidentyfikowano bakterie, które nazwano mianem psychobiotyków, ze względu na ich zdolność modulacji pracy naszego umysłu, redukcji stresu i reakcji lękowych. Właściwy metabolizm tryptofanu i wyciszenie szklaku kinureninowego jest wygaszaczem stanów zapalnych zarówno na poziomie jelit, jak i na poziomie mózgu.

7. Zmęczenie i osłabienie

Chroniczne zmęczenie to objaw, który może być wynikiem wielu czynników, w tym zaniedbania zdrowia jelit. Niewłaściwe wchłanianie składników odżywczych z pożywienia może prowadzić do niedoborów aminokwasów, witamin i minerałów, co z kolei skutkuje osłabieniem organizmu i brakiem syntezy wielu enzymów i  neuroprzekaźników w wystarczających do dobrego samopoczucia ilościach. Wprowadzenie kolagenu do diety może pomóc w poprawie wydolności i wzmocnienia organizmu.

Problemy jelitowe mogą manifestować się na wiele sposobów, a ich zrozumienie jest kluczowe dla utrzymania zdrowia. Jeśli zauważasz u siebie którykolwiek z powyższych objawów, warto skonsultować się z ekspertem. Pamiętaj, że zdrowie jelit to nie tylko dobra praca układu pokarmowego, ale również wpływ na dobrostan całego organizmu. 

Jelita to skomplikowana struktura, która pełni kluczową rolę w naszym organizmie, w tym w trawieniu, wchłanianiu składników odżywczych oraz w ochronie przed patogenami. Kolagen jest integralną częścią błony śluzowej jelit, wspierając jej integralność oraz elastyczność. Dzięki swej unikalnej budowie kolagen typu I pomaga w regeneracji i naprawie uszkodzeń błony śluzowej, co jest szczególnie istotne w przypadku osób cierpiących na zaburzenia jelitowe, takie jak zespół jelita drażliwego, wrzodziejące zapalenie jelita grubego czy choroba Leśniowskiego-Crohna. Kolagen może także oddziaływać na układ odpornościowy i modulować jego aktywność. Dzięki obecności wielu aminokwasów, w tym glutaminy może stymulować do pracy komórki układu odpornościowego. Glutamina jest prekursorem w produkcji neuroprzekaźników – pobudzającego glutaminianu i hamującego kwasu gamma aminomasłowego. W składzie suplementów diety z kolagenem znajdziemy również bioaktywne peptydy kolagenowe, które stymulują fibroblasty do syntezy kolagenu. Szczególnie ważna jest hydroksyprolina. Podczas uszkodzenia włókien kolagenowych, właśnie tego peptydu jest najwięcej, a jego obecność stymuluje fibroblasty do naprawy uszkodzeń.

 W badaniach naukowych powiązano spożycie kolagenu z poprawą funkcji jelit. Regularne zażywanie suplementów kolagenowych może wspierać produkcję komórek w błonie śluzowej jelit, co zwiększa odporność organizmu na różnego rodzaju stany zapalne. Dzięki temu jelita mogą lepiej bronić się przed patogenami oraz toksynami, co pomaga w obniżeniu ryzyka powstawania i cichego tlenia się w jelitach stanów zapalnych. Chroniczne stany zapalne jelit mogą prowadzić do wielu problemów zdrowotnych, w tym do zespołu jelita przesiąkliwego. Kolagen wykazuje właściwości przeciwzapalne, co oznacza, że może pomóc w redukcji stanu zapalnego w jelitach. Peptydy kolagenowe mogą wpłynąć na obniżenie poziomu prozapalnych cytokin oraz inhibicję aktywności komórek zapalnych, co prowadzi do wyciszenia stanu zapalnego i przywrócenia równowagi w jelitach.

Aminokwasy kolagenowe mają zdolność do stymulowania produkcji glutationu, który jest silnym przeciwutleniaczem i ma zdolność redukcji stężenia wolnych rodników w mitochondriach i układzie krwionośnym.

Dodatkowo szczelna bariera jelitowa ochrania nasz organizm przed wnikaniem do krwioobiegu niestawionych cząstek białkowych, które mogą indukować stany zapalne i zaostrzać choroby autoimmunologiczne.

Niezwykle interesującą cechą kolagenu jest jego oddziaływanie na mikrobiom jelitowy. Odpowiednia flora bakteryjna jelit znajduje schronienie w kosmkach i kryptach jelitowych, które zbudowane są z kolagenu. Kolagen odgrywa ważną rolę w implantacji i odżywianiu bakterii probiotycznych, co z kolei sprzyja ich rozwojowi i równowadze mikrobiomu. Bakterie te nie tylko wspomagają procesy trawienne, ale także produkcję niezbędnych substancji, takich jak witamina K czy niektóre witaminy z grupy B.

W badaniu z udziałem kobiet z zaburzeniami żołądkowo-jelitowymi (IBS, zespół jelita przesiąkliwego, SIBO), wykazano, że przyjmowanie kolagenu może zmniejszyć wzdęcia i złagodzić łagodne objawy trawienne przy braku innych interwencji dietetycznych lub związanych ze stylem życia. Efekt odnotowano już po 6 tygodniach codziennej suplementacji.

Badanie przeprowadzone na zdrowych osobach dorosłych, wykazało, że suplementacja peptydów kolagenowych może zwiększyć liczebność prozdrowotnych bakterii z rodzaju Bifidobacterium już po 4 tygodniach suplementacji w porównaniu z grupą placebo. 

Najważniejszym jest, aby kolagen, który zamierzamy suplementować miał niską masę cząsteczkową i wysoką zawartość biodostępnych peptydów kolagenowych. Idealnie jest, kiedy w składzie znajdują się aminokwasy kolagenotwórcze, które nie wymagają trawienia, bezproblemowo wchłaniają się w jelitach i stanowią impuls zwołujący fibroblasty – komórki, którem mogą budować kolagen endogennie. Do jego produkcji potrzebne są jeszcze witamina C, krzem, siarka, witamina B6 i inne kofaktory do jego prawidłowej produkcji. Długoterminowa suplementacja kolagenem wołowym ma zbawienny wpływ na cały układ pokarmowy, kostny i regenerację jelit. Kolagen rybi także się do tego sprawdzi, ale on ma większy wpływ na poprawę kondycji chrząstki, stawów i skóry.  Dawki kolagenu powinny być dobierane do zapotrzebowania i dysfunkcji. W badaniach przyjmowano dawki od 2,5 g do 20 g dziennie. Im więcej go przyjmowano, tym szybciej wyciszały się problemy i stany zapalne. 

Zdrowie jelit warto wspomagać także L-glutaminą. Aminokwas ten wykazuje działanie energetyczne, jest budulcem dla komórek jelitowych i mięśniowych. Wspiera procesy regeneracyjne w organizmie. Jest potrzebna do detoksykacji amoniaku i ochrony mózgu i nerek. Chroni bufory przed nadmiernym zakwaszeniem, co zapewnia prawidłowy transport przez jelita i błony komórkowe.

Badania wskazują, że glutamina odgrywa kluczową rolę w utrzymaniu integralności błony śluzowej jelit. Jest to szczególnie istotne w przypadku osób z zaburzeniami przewodu pokarmowego, takimi jak zespół jelita drażliwego czy choroba Leśniowskiego-Crohna. Glutamina stymuluje wzrost komórek jelitowych (enterocytów), co prowadzi do szybszej regeneracji błony śluzowej i lepszej absorpcji składników odżywczych. Glutamina zmniejsza przepuszczalność jelit, co zapobiega tzw. „przeciekaniu jelit”. 

Najlepszym sposobem dostarczenia jej organizmowi jest włączenie do diety produktów bogatych w ten aminokwas. Oto kilka źródeł glutaminy, które możesz wprowadzić do swojej codziennej diety:

  • Białko zwierzęce: mięso (np. kurczak, wołowina), ryby oraz nabiał (jogurt, ser).
  • Rośliny strączkowe: fasola, soczewica, groch.
  • Orzechy i nasiona: migdały, orzechy włoskie, nasiona słonecznika.

Jeśli czujesz, że Twoje jelita potrzebują dodatkowego wsparcia, możesz rozważyć suplementację glutaminą. Dawki mogą sięgać nawet 40 g tego aminokwasu dziennie, ale warto zacząć od 2-5 g. Przed podjęciem decyzji o jej przyjmowaniu, zawsze warto skonsultować się z lekarzem lub dietetykiem, gdyż ze względu na jej zdolności energetyczne, może stanowić odżywkę dla procesów nowotworowych. Ważne jest, aby wykluczyć chorobę nowotworową przed rozpoczęciem suplementacji.  

 Jelita lubią być odżywione. Dbają o to tzw. SCFA (krótkołańcuchowe kwasy tłuszczowe), a szczególnie kwas masłowy. Powstaje głównie podczas fermentacji błonnika i skrobi opornej przez bakterie jelitowe w naszym układzie pokarmowym i ma wiele korzystnych właściwości. Na rynku dostępne są suplementy z kwasem masłowym, które mogą pomóc w zwiększeniu jego stężenia w jelitach, zwłaszcza u osób z zaburzeniami trawienia.

Kwas masłowy jest niezwykle korzystny dla zdrowia jelit z kilku powodów:

  • Kwas masłowy jest głównym źródłem energii dla enterocytów (komórek wyściełających jelita). Dzięki niemu nasze jelita mogą prawidłowo funkcjonować i regenerować się, co jest kluczowe dla utrzymania zdrowej bariery jelitowej i kondycji kolagenu jelitowego.
  • Wykazuje działanie przeciwzapalne, co może pomóc w redukcji ryzyka chorób jelit, takich jak zespół jelita drażliwego, wrzody czy zapalne choroby jelit. 
  • Dzięki właściwościom prebiotycznym kwas masłowy wspiera rozwój korzystnych bakterii w jelitach, co przekłada się na lepszą równowagę mikroflory. 
  • Kwas masłowy wpływa na odpowiedź immunologiczną organizmu, wspierając produkcję komórek odpornościowych oraz modulując reakcje zapalne, co jest niezbędne dla utrzymania zdrowych jelit. Niwelowanie stanów zapalnych chroni struktury kolagenowe przed niszczeniem i pozwala zachować jelita w dobrej kondycji i motoryce. 
  • Reguluje apetyt. Badania wykazują, że kwas masłowy może wpływać na uczucie sytości oraz regulację metabolizmu, co może okazać się pomocne w kontroli wagi ciała. Nadmiar kalorii wiąże się z większą ilością wolnych rodników, które mogą uszkadzać kolagen w całym organizmie.

Zacznij od małych kroków, dodaj porcję kolagenu do każdego posiłku. Bądź świadomy swojego ciała i jego potrzeb. Twoje jelita Ci za to podziękują!

Aby skorzystać z dobrodziejstw kolagenu, warto włączyć go do swojej codziennej diety. Można to osiągnąć na kilka sposobów:

  • – Suplementy diety: Dostępne w formie proszku, kapsułek czy płynów, które łatwo wkomponować w codzienny jadłospis.
  • – Buliony kostne: Gotowanie kości przez długi czas pozwala na wydobycie kolagenu i innych cennych składników odżywczych.
  • – Pokarmy bogate w tkankę łączną: skóry, żołądki, golonki, poliki, żelatyna i wiele innych.
  • – Eksperymentuj z fermentacją: Wprowadź do diety naturalnie fermentowane produkty, takie jak kimchi, kiszona kapusta, kiszone ogórki, miso czy kombucha.

Kolagen jest niezbędnym elementem zdrowia jelit, pełniącym wiele funkcji wspierających ich prawidłowe funkcjonowanie. Jego zastosowanie jako wsparcie w terapii zaburzeń jelitowych oraz jako sposób na poprawę ogólnej kondycji mikrobiomu jest obiecujące. Zrównoważona dieta, bogata w kolagen oraz inne składniki odżywcze, ma szansę przyczynić się do lepszego zdrowia jelit i całego organizmu. Nie zapominajmy, że zdrowie zaczyna się od jelit, a kolagen może odegrać w tym kluczową rolę. Jeśli szukasz suplementu, który idealne sprawdzi się w poprawie kondycji jelit polecam Ci Kolaminokwasy. Zakupisz je na www.zdrowiebezlekow.pl i www.dieta-zycia.pl. Dawkowanie dostosuj do swojego stanu zdrowia i swoich potrzeb. Jeśli zależy Ci na szybszym efekcie regeneracji możesz zwiększyć zalecaną dawkę. 

Jeśli chcesz wiedzieć więcej kliknij w ikonkę kontakt